Bij de osteopaat staat een holistische visie centraal, het lichaam wordt benaderd als een geheel. Indien er een beperking in een lichaamsdeel, de andere lichaamsdelen hierop zullen reageren. Op die manier vormen zich bewegingsketen.
Het is continu een wisselwerking. Wanneer een structuur niet optimaal is, zal het niet optimaal functioneren. Wanneer je niet optimaal functioneert zal de structuur niet optimaal gebruikt worden. De structuur verliest zijn typische kenmerken.
De kracht van de osteopathie zit in het onderzoeken en behandelen van het totale lichaam. Tijdens het onderzoek zoekt de osteopaat naar bewegingsbeperkingen die een verband kunnen hebben met de klacht van de patiënt. De behandeling zal zich richten om de mechanische, vasculaire, neurologische en metabole functionele stress te verminderen, zodoende de balans van het lichaam te herstellen en/of te optimaliseren
Om goed osteopatisch te kunnen handelen moeten wij beschikken over een uitgebreide praktische kennis over anatomie, fysiologie, neurologie en pathologie.
Behandelmodellen
Er zijn 1000 manieren om osteopathie uit te leggen. Ik gebruik de meest toegepaste verklaarmodellen.
Echter kan ik nog vele andere modellen/systemen benoemen om het verhaal aan te vullen.
Ook is het continu het Kip of het Ei verhaal, echter waar de osteopaat het meeste invloed op kan uitvoeren is de biomechanica. De vicieuze cirkel of de neerwaartse spiraal wordt doorbroken en samen met de patiënt wordt gewerkt aan het herstel van het lichaam.
De verklaarmodellen zijn:
- Model volgens de biomechanica
- Model volgens de neurologie
- Model volgens het respiratoir systeem (Dit gaat vaak samen met het cardiovasculair systeem)
- Model volgens het cardiovasculair systeem
- Model volgens het energetisch- /het metabole systeem
- Model volgens het psychosociale systeem
Door deze bredere kijk kan de oorsprong van een (soms al chronisch) blessures worden gevonden.
Bij elke structuur moet ook duidelijk worden dat de osteopaat niet de ontsteking behandelt, maar wel zo goed mogelijk de verschillende structuren van de klachtenregio verbeteren. Bij het vermoeden van een aandoening is het met een anamnese en gericht lichamelijk onderzoek veelal goed mogelijk een beslissing te nemen over al dan niet behandelen of doorverwijzen.
Biomechanica
Biomechanica bestudeert de bewegingen van de mens. Beweging is niet mogelijk zonder de samenwerking van botten, gewrichten en spieren, maar denk ook aan de zenuwen en het gewrichtskapsel.
Al deze structuren dienen bij bewegingen goed op elkaar te worden afgestemd. In de praktijk noemen we deze bewegingen, de bewegingsketen.
Het ene gewricht beïnvloedt het andere. Indien er beperkingen of blokkades in een gewricht optreden, dan moet er in een ander gewricht gecompenseerd worden door anders te bewegen. Het gewricht, dat is beperkt, dwingt een ander gewricht binnen de bewegingsketen dus iets te doen dat eigenlijk niet de bedoeling is.
Wanneer het lichaam deze compensatie niet meer kan volhouden kan dit leiden tot blessures of andere complicaties.
Neurologie
Neurologie houdt zich bezig met ziekten en aandoeningen van het zenuwstelsel. Een belangrijk onderdeel is hier het brein, maar denk hierbij ook aan zenuwen in het ruggenmerg en in het lichaam.
Functionele neurologie beschrijft de neurologie vanuit het functioneren van de patiënt.
Praktische neurologie beschrijft de neurologie vanuit het praktische probleem van de patiënt.
U kunt hierbij denken aan mensen die revalideren na hoofdletsel zoals een hersenschudding of whiplash. Naast deze specifieke problemen bestaat onze groep patiënten uit allerlei verschillende klachten. Alle zaken in ons lichaam waar het zenuwstelsel bij betrokken is, zijn het terrein van de functionele neurologie. Op die manier zijn er weinig klachten waar een osteopaat niet bij kan helpen.
Doordat het hele lijf is bezenuwd komt alle informatie aan op het gehele neurologische systeem. Zo kan een klacht in de rug een verhoging van de spierspanning in de kuiten kunnen geven. Ook kan nekklachten uitstraling geven in de armen.
Ademhalingssysteem
Het respiratoir systeem word ook wel het ademhalingssysteem genoemd.
De ademhaling wordt normaal gesproken geregeld door het automatische ademhalingssysteem. Dit systeem reageert op de verhouding tussen zuurstof en koolzuur in het bloed. Hierdoor hoef je niet op de ademhaling te letten en haal je bijv. gewoon adem in je slaap.
Bij ademhaling zorgt ventilatie voor optimale gaswisseling in de longen. De ventilatie is o.a. afhankelijk van de mobiliteit van de longen.
Je kunt echter je ademhaling bewust of onbewust overnemen, waardoor het automatische ademhalingssysteem gepasseerd wordt, denk bijvoorbeeld aan hyperventilatie. Dit werkt nauw samen met de omliggende spieren en gewrichten.
Voorbeelden waarbij geen optimale gaswisseling meer is, zijn COPD maar ook restklachten na COVID-19. Ook klachten rondom de borstkas kan voor verminderde ventilatie zorgen, denk aan een ribkneuzing.
Cardiovasculair Systeem
Bij het cardiovasculairsysteem, ook wel het systeem van het hart en vaatstelsel genoemd. Andere bewoording is het bloedvatenstelsel. De functie van het bloedvatenstelsel is om bloed rond te pompen door het gehele lichaam, zodat alle cellen en weefsels van het lichaam worden voorzien van zuurstof en voedingsstoffen, denk ook aan de hormonen in het bloed. Het stelsel houd zich ook bezig met het afvoeren van warmte en afvalstoffen zoals koolstofdioxide.
Bij functieverlies van structuren zie je vaak ook veranderde lokale doorbloeding. Denk aan die volgelopen kuiten na de eerste zware training van het seizoen. Maar ook de herkenbare elleboog die maar niet wil herstellen.
De osteopaat hecht veel belang aan de doorbloeding van de klachtenregio. Indien de doorbloeding beter functioneert in het klachtengebied zullen de klachten ook verminderen.
Energetisch- /metabole systeem
Het in balans houden van het lichaam noemen wij homeostase
Wanneer het lichaam niet optimaal in balans is, dan noemen wij dat de homeostase verstoord is
Het energie metabolisme is een complex systeem dat een cruciale rol speelt in tal van fysiologische processen om de homeostase te optimaliseren. Het is lastig om dit kort uit te leggen. Belangrijke begrippen zijn het maag-darmstelsel waarbij de voedingsstoffen worden opgenomen aan de bloedvaten. De hormonen die door hormoonklieren aan de bloedvaten word afgegeven. En nog het immuunsysteem om ziekteverwekkers buiten het lichaam te houden door het afweersysteem.
Verstoringen in de balans leid tot het niet optimaal herstellen van problemen in het lichaam.
Psychosociale systeem
Psychische problemen hebben te maken met gevoelens en gedachten.
Sociale problemen hebben te maken met andere mensen of instanties.
Psychosociale problemen zijn een combinatie van deze twee.
Ook kunt u er lichamelijke klachten bij krijgen (zoals hoofdpijn, hartkloppingen, slecht slapen).
Andersom werkt het ook, wanneer er lichamelijke klachten zijn, kan je daarover onzeker voelen.
De osteopaat kan lichamelijke klachten verklaren, samen met de cliënt wordt een behandelplan opgesteld om adequaat om te gaan met de klachten.
Zelfherstellend vermogen van het lichaam
Vanwege zijn uitgebreide kennis moet de osteopaat ook beschikken over een arsenaal van behandeltechnieken om de bewegingsverliezen in de keten op te lossen.
Omdat hij over veel technieken beschikt heeft hij ook geen specifiek kenmerk zoals een chiropractor die “kraakt” of een masseur die “masseert”. Het is het osteopatisch denken waardoor het totaalplaatje inzichtelijk wordt. De therapie wordt in overleg met de patiënt hierop aangepast.
Indien de osteopaat er in slaagt om de mechanische, neurologische, vasculaire en metabole stress weg te nemen of te doen afnemen, zal het lichaam betere mogelijkheden krijgen om te herstellen. De doorbloeding in de klachten regio zal optimaler verlopen waardoor niet alleen afvalproducten beter zullen afgevoerd worden maar tevens zal er een beter aanvoer zijn van zuurstof en nieuwe bouwstoffen. Dit alles betekent dat de weerstand word verhoogd.